Gry i zabawy szczególnie ruchowe odgrywają bardzo istotną rolę w życiu dziecka. Każdy rodzic wie, że mądra i atrakcyjna zabawa jest najlepszą metodą na wykorzystanie czasu wolnego swojej pociechy. We współczesnym świecie istotnym problemem, który z dnia na dzień się poszerza, jest to, iż bardzo dużo dzieci oraz młodzieży spędza wolne chwile przed komputerem, telewizorem lub telefonem grając najczęściej w gry, czy też wyścigi samochodowe. Dlatego ciekawą i zdrową alternatywą do gier komputerowych są zabawy i gry ruchowe, które mogą odbywać się na świeżym powietrzu, ale również i w warunkach domowych.
Na wstępie warto wiedzieć, czym różni się gra ruchowa od zabawy ruchowej. Świetnie te czynności definiuje znany pedagog Wincenty Okoń. Według niego:
– zabawa ruchowa polega na przestrzeganiu zasad i reguł przez uczestników oraz częstej zamianie miejsc. Uczy ona koncentracji, uwagi, współzawodnictwa oraz współdziałania, a przede wszystkim rozwija motorykę małą i dużą.
– gra ruchowa jest formą zabawy opartej na wysiłku fizycznym i respektowaniu zasad obowiązujących w danej grze.
Jeśli chcemy prawidłowo kierować rozwojem swoich pociech lub uczniów, powinniśmy brać pod uwagę odpowiedni dobór gier i zabaw ruchowych. Wyróżniamy tutaj pewne kryteria:
• warunki i zadania programu
• potrzeby i zainteresowania dziecka
• liczba uczestników
• posiadany sprzęt
• warunki pogodowe.
W pierwszych etapach edukacji dziecka gry i zabawy ruchowe są wykorzystywane przez nauczycieli najczęściej, jako metoda aktywizująca uczniów. Stanowią one istotny element edukacji fizycznej, która wprowadza najmłodszych w świat zdrowego trybu życia. Wychowanie fizyczne jest czynnikiem, który gwarantuje prawidłowy rozwój organizmu.
Dlatego nieodzownymi zaletami uczestnictwa w zabawach i grach ruchowych jest:
• rozwój siły i cech fizycznych
• poprawa stanu zdrowia
• kształtowanie umiejętności kontaktów z innymi ludźmi
• wprowadzanie do życia w środowisku społecznym
• przygotowanie do poznawania i uprawiania różnych dyscyplin sportowych
• wdrażanie do przestrzegania zasad i reguł w grupie.
Czynny udział dziecka w grach i zabawach ruchowych ma również istotny wpływ na rozwój i wychowanie wszechstronne:
• wychowanie społeczno–moralne: kształtowanie samodzielności oraz uczciwości, uczenie pracy w zespole, przestrzeganie zasad i reguł, wdrażanie do dokładnego wykonywania wyznaczonych zadań.
• wychowanie umysłowe: pogłębianie wiedzy na temat otaczającego nas świata oraz rozwój myślenia, wyobraźni, mowy czy też percepcji wzrokowo-słuchowej.
• wychowanie emocjonalne: rozbudzanie emocji, wdrażanie do porządku i ładu, kształtowanie umiejętności radzenia sobie z rozładowaniem negatywnych emocji.
Należy pamiętać również o tym, że zabawy i gry ruchowe są atrakcyjną formą nauki, dzięki której dziecko poznaje fizyczne otoczenie oraz wzbogaca swój zasób doświadczeń. Nauka wymaga od dzieci bardzo dużo wysiłku umysłowego, a dzięki włączaniu nauki do zabawy dziecko w łatwiejszy sposób może przezwyciężyć napotkane trudności. Gry i zabawy ruchowe dają bardzo dużo radości i uśmiechu dziecku, uczą zdrowej rywalizacji oraz oderwania od życia i obowiązków dnia codziennego. Dlatego starajmy się jak najwięcej czasu spędzać z dziećmi na zabawie, ponieważ zaprocentuje to w dalszej przyszłości.