Jak wytłumaczyć małemu dziecku – co to jest czas? Zrozumienie tego, czym jest czas, zajmuje dzieciom kilka lat. To długi i bardzo złożony proces. Dla przedszkolaków pojęcie czasu jest abstrakcyjne – nie można go zobaczyć ani dotknąć.
Najłatwiej dzieciom jest przyzwyczaić się, do tego, że po nocy nastaje dzień. Warto więc tę regułę przekazać dzieciom jak najwcześniej i zwracać na nią uwagę. Z czasem dzieci mają do czynienie codziennie. Postarajmy się oswajać je z określeniami związanymi z czasem. Mówcie, co po czym następuje: „Załóż kalosze, a potem pójdziemy na spacer do parku”, „Dzisiaj po podwieczorku odwiedzi nas babcia”. Możecie posługiwać się też nazwami godzin, choć trzylatek ich nie rozumie: „O czwartej wraca tata z pracy”. Później wprowadzamy dni tygodnia i nazwy miesięcy.
Rozmawiając z dzieckiem, warto używać słów wczoraj, dziś, jutro. Możecie przypomnieć sobie, co wydarzyło się wczoraj, jakie macie plany dziś i zaplanować sobie jutrzejszy dzień.
Jeśli mówimy o zrozumieniu czasu, bardzo przydaje się duży, widoczny dla wszystkich kalendarz. Jak zaznaczyć na nim upływający czas? Najprostszym sposobem jest skreślanie kolejnych dni. Możecie zaznaczać z dzieckiem w kalendarzu ważne momenty: imieniny urodziny, daty wizyt, urlopów.
Na rynku znajdziecie na pewno wiele publikacji, książek i gadżetów ułatwiających dzieciom zrozumienie pojęcia czasu.
Jeśli zastanawiacie się nad kupnem zegarka dla dziecka, to najpierw poobserwujcie, czy dziecko dostrzega różnicę między małą a dużą wskazówką, umie liczyć do dwunastu. A przede wszystkim czy wykazuje chęci, żeby się tego nauczyć. Dziecku trzeba tłumaczyć, po co jest zegarek. Dzięki niemu ludzie mogą umówić się ze sobą na konkretną godzinę. Wiedzą, o której wyjść, aby nie spóźnić się na autobus, czy pociąg.
Czas towarzyszy nam codziennie. Upływa nieubłaganie, a jego oznaki obserwujemy każdego dnia. Ucząc dziecko czasu, musimy robić to rozważnie, aby go nie zniechęcić. Wbrew pozorom to trudna sztuka opanować jego pojęcie. Nauka godzin na zegarku to też lada gratka i potrafi spłatać dzieciom wiele stresu. Z wszystkim można sobie poradzić, o ile jesteśmy cierpliwi, bo efekty naszych działań pojawią się na końcu.
Oprócz zwykłego przekazywania wiedzy warto posiłkować się wszelakimi zabawkami. Pomagają one dzieciom zrozumieć, czym jest czas. Warto mieć:
• drewniany sorter z wizerunkiem cyfr na tarczy zegara;
• klepsydrę lub minutnik;
• wierszyki i rymowanki związane z czasem;
• własnoręcznie wykonany zegar i kalendarz;
• zabawki edukacyjne związane z czasem.