W jakim stylu wychowujesz swoje dziecko?. Słowo styl często kojarzony jest z odzieżą lub ze stylem ubierania. Dzisiaj spojrzymy na niego z nieco innej perspektywy. Z perspektywy rodzica… Rodzic jako pierwszy staje się nauczycielem i wychowawcą swojej pociechy. Przekazuje mu najważniejsze wartości oraz zasady, którymi dziecko powinno kierować się w dorosłym życiu. Rodzina powinna być wsparciem i podporą dla dziecka oraz zaspokajać potrzeby fizyczne i psychiczne każdego członka rodziny. W pedagogice i psychologii możemy wyróżnić coś takiego jak styl wychowania, na który składają się metody i formy oddziaływania na dziecko przez wszystkie osoby w rodzinie. Najbardziej znany i najczęściej wykorzystywany przez rodziców w kwestii wychowania jest podział na styl: liberalny, demokratyczny i autokratyczny. Cechy charakterystyczne poszczególnych stylów:
• liberalny – można powiedzieć, że jest to wychowanie bez konsekwencji, bez opieki. To dziecko decyduje o swoich sprawach, a rodzic ingeruje w życie dziecka bardzo rzadko. Dziecko ma ogromnie dużo swobody. Rodzic podejmując się takiego stylu wychowania powinien wiedzieć, że jest to spełnianie zachcianek swojego dziecka oraz pobłażanie i ustępliwość mu we wszystkim. Negatywne następstwa, które dziecko może ponieść wychowując się w stylu liberalnym to:
– brak poczucia bezpieczeństwa
– brak motywacji do nauki i zdobywania dalszej wiedzy
– umiejętność manewrowania osobami dorosłymi.
• demokratyczny – taki styl jest bardzo często uznawany przez rodziców za prawidłowy. Opiera się na wzajemnych stosunkach oraz szacunku do drugiej osoby. W tym stylu dziecko nie ponosi kary za nieodpowiednie zachowanie, raczej rodzic dokłada wszelkich starań, aby wytłumaczyć i przedyskutować z dzieckiem jego działanie. Dziecko czuje się w rodzinie bezpiecznie, ma swoje obowiązki, co buduje życie rodzinne. Gdy rodzic wychowuje swoją pociechę w takim stylu, to w tej rodzinie jest dużo miłości, życzliwości i akceptacji dla każdego członka rodziny co jest bardzo istotne.
Konsekwencje dla dziecka stosowania przez rodziców powyższego stylu to:
– ma szacunek do siebie i drugiej osoby
– ma bardzo dobrze rozwinięte umiejętności społeczne
– prawidłowo rozwija się jego osobowość.
• autokratyczny – jest uwarunkowany bezwzględnym „szacunkiem” do opiekunów. Rodzice mają wielkie wymagania wobec swojego dziecka i nie uznają żadnych kompromisów. Dziecko robi to, co rodzic mu nakaże. W takiej rodzinie nie rozmawia się na temat uczuć ani emocji. Można zauważyć niezaprzeczalny dystans w relacjach dziecko- rodzic. Rodzice manipulują dzieckiem, nie pozwalają, aby włączył się on w sprawy i życie rodzinne. Najbardziej charakterystyczną cechą tego stylu jest jednak stosowanie kar co sprzyja bezwzględnemu posłuszeństwu ze strony dziecka. Skutki, które dziecko może odczuć, wychowując się w takim stylu to:
– niski poziom własnej wartości
– brak poczucia swojej tożsamości
– większa możliwość wystąpienia zachowań ryzykownych.
Warto jednak zaznaczyć, że w wychowaniu dziecka przeważa mieszanka tych stylów, która jest zależna od sytuacji, lecz jeden styl zawsze jest czołowy i opieramy się właśnie na nim. Najwięcej pozytywnych konsekwencji dla dziecka ma wychowanie w stylu demokratycznym, w którym rozmowa i szacunek jest na pierwszym miejscu. Dlatego warto spędzać z dzieckiem czas na dialogu, aby miało ono okazję powiedzieć nam co się w jego życiu dzieje.
